Krzysztof Czarnecki

ANDRZEJ KLEIN

Mało Znany

 odsłona 3

Konrad A. Czernielewski współautor pierwszej części BANDERII APUD GRUNWALD poświęconej chorągwiom polskim pod Grunwaldem, Łódź 2000, w artykule: „Jeszcze o Andrzeju Kleinie” przywołał jedną z ilustracji Andrzeja Kleina, które stanowią o walorze obu tomów. Dla niezorientowanych, druga część założenia wydawniczego traktuje o chorągwiach krzyżackich pod Grunwaldem. Wspominam o tym, ponieważ dwie dekady lat temu, nie wszyscy rozumieli znaczenie promocji i profesjonalnej dystrybucji książek. Oba tomy, przez niedostatek fachowego rozpowszechniania  wspartego kreatywną promocją, przemknęły chyłkiem przez rynek księgarski. Tak bez echa. Dla pasjonatów i znawców zagadnienia jest to pozycja obowiązkowa. Nie oznacza to wcale, że jej zasięg był zadowalający, nawet w gronie tych co wiedzą nieco więcej o broni i barwie. Mam jednak w zanadrzu świadectwo docierania wydawnictwa do rąk fachowców zza miedz i to dość odległych. Stało się to między innymi w wyniku rozmów z Andrzejem jakie prowadziliśmy wielokrotnie na temat roznoszenia kaganka naszej wiedzy pod obce strzechy. Może o tym napiszę w dogodnej chwili. Ilustracje do chorągwi polskich pod Grunwaldem nie powstały z marszu. Miały swój początek w nieco innej wersji. W pierwotnym założeniu ilustracje były zgoła inaczej zakomponowane. Proporzec królewski przedstawiony został w początkowej fazie powstawania, w sposób charakterystyczny dla twórczości Andrzeja Kleina. Kompozycję oparto na połączeniu tła – formatu prostokąta o wymiarach: wys.: 39,1 cm, szer.: 29,3 cm z obrazem w formie prostokąta o wys.: 15 cm i szer. 24,4 cm umieszczonym w dolnej partii tła. Centralną postacią na obrazie jest konny rycerz –  chorąży herbu Ogończyk, dzierżący drzewce z proporcem królewskim (w ujęciu – en trois quarts), który wybiega niejako poza kadr wyznaczony jego ramami. Jest to kolaż. Na tło naklejono przedmiotowy prostokąt brystolu z narysowaną sceną batalistyczną w tle i potem namalowano konnego chorążego z proporcem. Jeździec wyrasta rozmiarami ponad granice wyznaczone ramami przekazu wizualnego kompozycji. Jest pierwszoplanowy i dominuje detalem naznaczonym stylem Andrzeja. Tym z czytelników, którzy nie znają wersji chorążego z książki Andrzeja Kleina, Nicholasa Sekunda i Konrada A. Czernielewskiego: „BANDERIA APUD GRUNWALD,  CHORĄGWIE POLSKIE POD GRUNWALDEM” zamieszczam chorążego niosącego Proporzec Królewski, który ukazał się drukiem w tej edycji.

Krzysztof Czarnecki

Oddział Poznański

Stowarzyszenia Miłośników

Dawnej Broni i Barwy

Poznań, kwiecień 2021 r.