Łódź – zaproszenie na spotkanie (wrzesień 2020)

Zapraszamy na zebranie Oddziału Łódzkiego SMDBiB w dniu 30 września 2020 roku o godzinie 13.30 do Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, ul. Gdańska 13, na kuratorskie oprowadzanie po ekspozycji Szyfry Wojny. Jan Kowalewski – zapomniany bohater 1920 roku. Oprowadzać będzie st. kustosz i kurator wystawy Konrad A. Czernielewski, a główną atrakcją będzie maszyna szyfrująca Enigma typu K ze zbiorów Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.

Maszyna szyfrująca Enigma (po grecku „zagadka”) – niemiecka przenośna elektromechaniczna maszyna szyfrująca, oparta na mechanizmie obracających się wirników, skonstruowana przez Artura Scherbiusa. Była produkowana przez wytwórnię Scherbius & Ritter, założoną w roku 1918 z inicjatywy A. Scherbiusa oraz innego niemieckiego inżyniera Richarda Rittera. Firma zajmowała się konstrukcją i produkcją urządzeń elektrotechnicznych. A. Scherbius odkupił prawa patentowe do wirnikowej maszyny szyfrującej, opracowanej przez holenderskiego inżyniera Hugona Kocha.

Hugo Koch i Artur Scherbius nie byli pierwszymi, którzy skonstruowali maszyny szyfrujące oparte na wirnikach. Poza nimi prace nad podobnymi urządzeniami prowadzili także: Amerykanin Edward Hebern w 1917 roku i Szwed Arvid Gerhard Damm w 1919 roku. Jednak tylko Enigma A. Scherbiusa, wprowadzona najpierw na rynek cywilny, a później do instytucji państwowych i wojska, osiągnęła sukces.

Podczas  II wojny światowej Enigma była wykorzystywana głównie przez siły zbrojne oraz służby państwowe i wywiadowcze III Rzeszy, ale także i innych państw. Należała do rodziny elektromechanicznych wirnikowych maszyn szyfrujących i była produkowana w wielu odmianach.

Po raz pierwszy szyfrogramy zakodowane przy pomocy Enigmy udało się rozszyfrować polskim kryptologom w grudniu 1932 roku w Pałacu Saskim w Warszawie, mieszczącym siedzibę Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Prace polskich matematyków, głównie Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego pozwoliły na dalsze prace nad dekodowaniem szyfrów stale unowocześnianych maszyn Enigma najpierw w Polsce, a po wybuchu II wojny światowej we Francji i Wielkiej Brytanii.